Þú get­ur byggt upp sér­eign með skyldu­líf­eyr­is­sparn­að­in­um

Lífeyrissjóðirnir – ekki allir eins

Þótt ýmsir hópar séu bundnir við tiltekna lífeyrissjóði fer sá hópur stækkandi sem getur valið sér lífeyrissjóð. Síðarnefnda hópnum stendur ýmislegt til boða því uppbygging lífeyrissréttinda er ólík á milli sjóða. Munar þar mestu um þátt séreignar og samspil séreignar og samtryggingar í skyldulífeyrissparnaði.

Framfærsla fólks eftir að starfsævinni lýkur byggir jafnan á samspili fjögurra þátta. Allir þessir ólíku tekjustofnar skapa svigrúm til að njóta efri áranna sem best.

1. Greiðslur frá almannatryggingum en þær eru tekjutengdar og taka mið af öðrum tekjum, launatekjum og tekjum úr lífeyrissjóðum.
2. Tekjur úr samtryggingarhluta lífeyrissjóða. Hér geta greiðslurnar verið frá ýmsum sjóðum en þær skerðast aldrei vegna annarra tekna.
3. Viðbótarlífeyrissparnaður sem erfist að fullu og skerðist ekki vegna annarra tekna.
4. Annar sparnaður og eignir.

 Lífeyrissjóðirnir eru ólíkir og því mikilvægt að kynna sér þá möguleika sem í boði eru. Valkostirnir, bæði við inngreiðslur og útgreiðslur lífeyrissparnaðar í lífeyrissjóði, eru einnig margir og það borgar sig að kynna sér þá vel svo sparnaðurinn uppfylli þau markmið sem þú vilt stefna að.

Hluti af skyldulífeyrissparnaði getur runnið í séreign

Hjá flestum lífeyrissjóðum rennur allur eða meirihluti skyldulífeyrissparnaðarins í samtryggingu. Kosturinn við rík samtryggingarréttindi er sá að sjóðfélögum er tryggður lífeyrir út ævina. Á móti kemur að við fráfall sjóðfélaga eru réttindi erfingja oft takmörkuð, þ.e. makalífeyrir er aðeins greiddur í takmarkaðan tíma og barnalífeyrir einungis til barna undir 18 ára aldri. Iðgjöld og réttindi sjóðfélaga í samtryggingarsjóði sem fellur frá áður en að lífeyristaka hefst nýtast þannig aðeins að litlu leyti fyrir þá sem eftir standa. Hafa ber í huga að réttindi í samtryggingu minnka við lægri inngreiðslur. Á síðustu árum hafa ýmsir sjóðir boðið upp á tilgreinda séreign en hún getur að hámarki verið 3,5% af 15,5% skylduiðgjaldi. Heimilt er að hefja útborgun tilgreindrar séreignar með jöfnum greiðslum frá 62 til 67 ára aldurs. Tilgreind séreign er svo öll laus til útborgunar frá 67 ára aldri. Tilgreind séreign erfist eins og annar séreignarsparnaður.

Sumir lífeyrissjóðir, þar á meðal Íslenski lífeyrissjóðurinn, bjóða þann kost að greiða enn stærri hluta af skyldulífeyrissparnaði í séreign. Kostirnir við það eru margir. Séreignin er eign sjóðfélagans en henni má ráðstafa að vild eftir að hún losnar við 60 ára aldur. Séreignin erfist við fráfall og er ekki aðfararhæf ef til gjaldþrots kemur. Þá hefur sjóðfélaginn jafnan meira um það að segja hvernig séreignin ávaxtast, þ.e. hvaða ávöxtunarleið er valin, ólíkt því sem gengur og gerist með samtryggingarréttindin.

Margir kjósa einnig að byggja upp séreign með viðbótarlífeyrissparnaði. Séreignarhluti skyldulífeyrissparnaðar ásamt viðbótarlífeyrissparnaði getur numið umtalsverðum hluta tekna hvers og eins og orðið að mikilvægum sjóði sem tryggir aukin lífsgæði eſtir sextugt.