Hvað kost­ar að taka skamm­tíma­lán og dreifa greiðsl­un­um?

Yfirdrátturinn ekki endilega verstur

Eins og sést í töflunni að ofan er mjög dýrt að taka skammtímalán, en það er samt mjög misjafnlega dýrt eftir lánveitendum og tegundum lána.

Eitt af því sem samanburðurinn leiðir í ljós er að yfirdráttarlán eru ekki endilega óhagstæðustu skammtímalánin. Kosturinn við yfirdráttarlán er að þau eru sveigjanlegri og án annars kostnaðar en vaxta. Hjá Landsbankanum kostar 790 kr. að breyta yfirdráttarheimild og telst það til kostnaðar við lántökuna og reiknast inn í ÁHK.

Svona virkar yfirdráttur: Gefum okkur að þú eigir 20.000 kr. á reikningnum þínum og ert með 100.000 kr. í yfirdráttarheimild. Ef þú kaupir þér úlpu og borgar fyrir hana 50.000 kr. þá nýtir þú 30.000 kr. af yfirdrættinum og borgar bara vexti af þeirri fjárhæð en ekki af allri heimildinni, sem er áfram 100.000 kr. Peningur sem staldrar stutt við á reikningum, t.d. þegar þú færð útborgað, fer líka til að lækka yfirdráttinn tímabundið og þar með lækkar vaxtakostnaður yfirdráttarlánsins.

Það er misjafnt hversu vel fólki gengur að greiða yfirdráttinn niður. Ef fólk greiðir ekki reglulega inn á yfirdráttinn getur verið betra að taka annars konar lán – t.d. Aukalán – með reglulegum gjalddögum.

Er skynsamlegt að taka skammtímalán?

Í fjármálum er vont að hugsa bara „þetta reddast“ og taka skyndiákvarðanir. Við ættum ekki að taka skammtímalán nema við þurfum raunverulega á láninu að halda. Það er eitt að taka skammtímalán til að takast á við óvænt útgjöld, s.s. þegar bíllinn bilar eða endurnýja þarf þvottavélina, annað að taka lán fyrir dýrri úlpu eða annarri neysluvöru. Vextir á skammtímalánum eru háir og það margborgar sig að spara fyrir því sem þú vilt kaupa. Áður en þú tekur skammtímalán fyrir einhverju sem þú þarft ekki nauðsynlega á að halda, er gott að reikna út hvað þú þarft að vinna í marga klukkutíma til að borga kostnaðinn af lántökunni og bera þann kostnað saman við tímann sem þú þarft að bíða með kaupin ef þú sparar fyrir þeim í staðinn. Mega kaupin kannski bíða aðeins, ef þú skoðar hversu miklu meira þú þarft á endanum að borga ef þú tekur skammtímalán?

Getur borgað sig að sameina lánin

Ef lánveitandinn innheimtir lántökugjöld, seðilgjöld eða greiðslugjöld getur verið mjög óhagstætt að vera með mörg skammtímalán. Þá þarftu að borga þessi gjöld fyrir hverja og eina lántöku. Það getur verið hagstæðara að taka eitt lán fyrir öllum útgjöldunum og borga þessi gjöld bara fyrir eitt lán.

Ef þú ert með fleiri óhagstæð skammtímalán getur borgað sig að sameina þau öll í eitt hagstæðara lán og reyna síðan eftir mætti að borga það niður. Það getur verið gott að setja sér markmið um að greiða alltaf tiltekna fjárhæð aukalega inn á lánið eða lækka yfirdráttinn.

Við tökum vel á móti þér

Það getur verið gott að heyra í ráðgjafa hjá bankanum og athuga hvort þú getir fengið hagstæðari kjör. Þú getur pantað tíma í ráðgjöf hér á vefnum. Við hjálpum þér gjarnan við að finna leið sem hentar þér í fjármálunum.

Þessi grein birtist fyrst í nóvember 2023 en hefur síðan verið uppfærð. Hún byggir að hluta á eldri fræðslugrein sem birtist fyrst á Umræðunni í september 2018.