Í Landsbankanum starfa nú tveir sérfræðingar á sviði sjálfbærni, þau Aðalheiður Snæbjarnardóttir og Reynir Smári Atlason. Lengi hefur verið unnið af krafti að sjálfbærnimálum í bankanum, s.s. á sviði ábyrgra fjárfestinga, í jafnréttismálum og minnkun kolefnisspors. Fyrir átta árum varð mötuneyti bankans eitt það fyrsta sem fékk Svansvottun, rafmagnsbílum hefur verið fjölgað á kostnað bíla sem brenna eldsneyti, starfsfólk er hvatt til að nýta sér vistvænar samgönguleiðir og viðskiptavinum bjóðast betri kjör á vistvænum bílalánum, svo fátt eitt sé nefnt. En sjálfbærni í banka- og fjárfestingarstarfsemi snýst um mun meira en bara hefðbundinn rekstur.
„Undanfarin misseri höfum við stigið stór skref í átt að sjálfbærni. Við gáfum nýlega út okkar fyrstu sjálfbæru fjármálaumgjörð, lukum fyrstu grænu skuldabréfaútgáfunni okkar, fengum í fyrsta sinn alþjóðlega vottun á kolefnisjöfnun starfseminnar fyrir árið 2020 og tökum áfram virkan þátt í þróun PCAF-loftslagsmælis fyrir fjármálafyrirtæki, en fyrsta útgáfa hans kom út í nóvember á síðasta ári,“ segir Aðalheiður.
Fyrsta græna skuldabréfaútgáfan
Eftirspurn eftir fjármálaafurðum sem stuðla að sjálfbærni, s.s. grænum skuldabréfum og innlánum þar sem fjármagni er ráðstafað í sjálfbær verkefni, hefur aukist til muna undanfarin misseri. Landsbankinn lauk nýlega við sína fyrstu grænu skuldabréfaútgáfu í evrum og fékk mjög góðar viðtökur erlendra fjárfesta. „Þetta var stór áfangi og við erum virkilega ánægð með hvernig til tókst enda felast mikil tækifæri í grænni skuldabréfaútgáfu,“ segir Reynir. „Þetta var sala á nýjum grænum skuldabréfaflokki að fjárhæð 300 milljónir evra. Umframeftirspurnin var rúmlega þreföld og nam tæpum milljarði evra frá yfir 80 fjárfestum. Skuldabréfin voru seld til fjárfesta í Bretlandi, meginlandi Evrópu og Norðurlöndunum. Við náðum þarna til breiðari fjárfestahóps en áður og til þeirra sem horfa sérstaklega til sjálfbærnimála í sínum fjárfestingum. Kjörin sem bankinn fékk í þessari útgáfu eru með þeim bestu sem við höfum fengið.“
Í útgáfunni var stuðst við nýja sjálfbæra fjármálaumgjörð bankans. „Umgjörðin eykur möguleika okkar á að fjármagna umhverfisvæn og félagsleg verkefni á borð við orkuskipti, umhverfisvæna innviði og fleira. Með henni er skilgreint með skýrum hætti hvaða verkefni stuðla að sjálfbærni og hún tryggir gagnsæi. Margir fjárfestar vilja vita og fylgjast með í hvað fjármagni þeirra er veitt. Vottunaraðili fer í gegnum áætlun á ráðstöfun fjármagnsins og greinir hvort verkefnin eða reksturinn stuðli í raun og veru að sjálfbærni,“ segir Reynir.
Á nýjum slóðum í kolefnisjöfnun
Reynir segir jafnframt að það hafi verið stórt framfaraskref að fá alþjóðlega vottun á kolefnisjöfnun starfseminnar fyrir síðasta ár og að bankinn hafi þar með bæst í hóp leiðandi alþjóðlegra fyrirtækja sem vilja stuðla að sjálfbærri framtíð.
„Starfsemin okkar er kolefnisjöfnuð í samstarfi við Natural Capital Partners í gegnum alþjóðlega vottuð verkefni, þar sem keyptar eru kolefniseiningar sem hlotið hafa ströngustu gæðavottun, og sannarlega hafa leitt til bindingar eða minnkunar á losun gróðurhúsalofttegunda. Kolefnisjöfnunin á við hefðbundna starfsemi bankans, svo sem orku- og eldsneytislosun, vinnuferðalög starfsfólks o.s.frv. Með þessu móti náum við að vega á móti þeirri losun gróðurhúsalofttegunda sem óhjákvæmilega verður í rekstrinum,“ segir Reynir og bætir við að það sé mikilvægt að þekkja nákvæmlega hver losunin er frá starfseminni áður en ráðist er í að kolefnisjafna hana.
Ítarlegri upplýsingar um kolefnisspor
„Traust og gagnsæi skipta miklu máli þegar kemur sjálfbærnivinnu,“ segir Aðalheiður. Í því samhengi er góð og nákvæm upplýsingagjöf mjög mikilvæg. „Þetta á meðal annars við þegar kemur að því að mæla og greina frá kolefnislosun. Í nýjustu árs- og sjálfbærniskýrslunni okkar birtum við enn ítarlegri upplýsingar um kolefnisspor okkar en áður. Næsta skref er svo að greina frá loftslagsáhrifum í gegnum lána- og eignasöfn okkar en það er eitt viðamesta verkefni sem bankar standa frammi fyrir í þessum málaflokki. Við munum meta þessi áhrif í gegnum þátttöku okkar í PCAF, en í þeirri samvinnu höfum við tekið þátt í að þróa aðferðafræði fyrsta alþjóðlega loftslagsmælisins. Loftslagsmælirinn gerir fjármálafyrirtækjum um allan heim kleift að mæla og greina frá kolefnislosun í lána- og eignasafni sínu á vísindalegan og samræmdan hátt. Það hjálpar okkur að vinna að markmiðum Parísarsamkomulagsins fyrir alvöru,“ segir Aðalheiður.
Heimsmarkmiðið og UFS-áhættumöt
Landsbankinn vinnur að þremur heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun með markvissum hætti. Markmiðin eru jafnrétti kynjanna (nr. 5), góð atvinna og hagvöxtur (nr. 8) og ábyrg neysla og framleiðsla (nr. 12). „Markmiðin tengjast öll starfsemi okkar með beinum hætti og því getur vinnan að þeim hámarkað jákvæð áhrif bankans á umhverfi og samfélag,“ segir Aðalheiður.
Hún segir að núorðið sé horft til þess hvernig fyrirtæki samþætta umhverfimál, félagslega þætti og góða stjórnarhætti (UFS) kjarnastarfsemi sinni og að þetta sé farið að skipta mun meira máli en áður. Óháð mat þriðja aðila er einnig farið að spila stórt hlutverk. Í svokölluðum UFS-áhættumötum (e. ESG risk rating) fer þriðji aðili yfir starfsemina út frá þessum þáttum. „Við fengum tvö slík áhættumöt á síðasta ári. Í UFS-áhættumati frá alþjóðlega matsfyrirtækinu Sustainalytics í maí í fyrra kom í ljós að við stýrum okkar sjálfbærniáhættu nú þegar mjög vel. Við vorum metin númer 2 af 382 bönkum sem starfa í Evrópu og fyrirtækið hafði metið. Við fengum sömuleiðis framúrskarandi einkunn í UFS-áhættumati Reitunar síðar á árinu. Þetta voru ánægjulegar niðurstöður og þarna fengum við staðfestingu á því að öflug vinna okkar í þessum málum hafi skilað sér,“ segir Aðalheiður.
Reynir tekur undir það. „Það borgar sig að samþætta sjálfbærni og kjarnastarfsemina því þar er hægt að hafa mestu áhrifin. Við munum halda ótrauð áfram að vinna að þessu málum af krafti og ekki síður að hjálpa viðskiptavinum okkar að gera slíkt hið sama,“ segir Reynir að lokum.
Viðtalið birtist í sérblaði Fréttablaðsins um samfélagsábyrgð 26. febrúar 2021.
