Frétta­bréf Hag­fræði­deild­ar 3. sept­em­ber 2024

Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
3. september 2024

Hagkerfið dróst saman um 0,3% á öðrum fjórðungi ársins og um 1,9% á fyrri helmingi ársins, samkvæmt þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í lok ágúst. Hagstofan uppfærði einnig hagvaxtartölur fyrir árið 2023 og er nú talið að hagvöxtur hafi verið 5,0% í fyrra, en ekki 4,1% eins og fyrri tölur gáfu til kynna. Umsvif í hagkerfinu eru því meiri en áður var talið þótt landsframleiðsla dragist nú saman.

Seðlabankinn hélt stýrivöxtum óbreyttum þann 21. ágúst, enda hafði verðbólga aukist í júlí og verðbólguvæntingar lítið breyst frá maífundi nefndarinnar. Peningastefnunefnd kemur tvisvar saman á fjórða ársfjórðungi þessa árs, í október og nóvember. Í yfirlýsingu peningastefnunefndar eftir ágústfundinn kom fram að sýna þyrfti varkárni, en það er breyting frá þarsíðustu yfirlýsingu. Að okkar mati gæti fyrsta vaxtalækkunin dregist fram á næsta ár, en það fer eftir framvindu efnahagsmála.

Verðlag hækkaði minna í ágúst en spár höfðu gert ráð fyrir og hjaðnaði ársverðbólga úr 6,3% í 6,0%. Verð á matarkörfunni lækkaði í fyrsta sinn í þrjú ár og menntunarliðurinn lækkaði töluvert vegna niðurfellingar skólagjalda í nokkrum háskólum. Sumarútsölur virðast ganga hægar til baka en oft áður þar sem föt og skór hækkuðu minna í verði en við höfðum spáð. Við spáum 5,9% verðbólgu í september, 5,4% í október og 5,0% í nóvember.

Uppfærsla á kortaveltutölum Seðlabankans vakti athygli í síðasta mánuði. Við uppfærsluna, sem náði eitt og hálft ár aftur í tímann, kom í ljós að kortavelta heimila síðustu mánuði var þó nokkuð meiri en áður var talið, bæði innanlands og utan. Heildarkortaveltan hefur aukist milli ára alla mánuði ársins, sérstaklega erlendis. Gögn um kortaveltu erlendra ferðamanna hér á landi voru líka uppfærð. Áður leit út fyrir að kortavelta ferðamanna það sem af er ári hefði verið þó nokkuð minni að raunvirði en á sama tímabili í fyrra, en við uppfærsluna kom í ljós að um örlitla aukningu á milli ára er að ræða.

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,8% á milli mánaða í júlí hefur hækkað um 11% á tólf mánuðum. Árshækkunin hefur aukist smám saman undanfarið ár og velta á markaðnum hefur færst verulega í aukana. Íbúðaverð hefur hækkað þó nokkuð umfram almennt verðlag síðustu mánuði og raunverð íbúða er 6,5% hærra en á sama tíma í fyrra. Kraftur á íbúðamarkaði vekur athygli í háu vaxtastigi. Þótt það megi rekja hann að einhverju leyti til íbúðakaupa Grindvíkinga virðist einnig vera þó nokkur undirliggjandi eftirspurnarþrýstingur á markaðnum. Verðtryggð lántaka hefur færst í aukana sem gerir fólki kleift að komast hjá því að mánaðarlegar afborganir af húsnæðislánum rjúki upp með hækkandi vaxtastigi.

Lesa fréttabréfið í heild:

Fréttabréf Hagfræðideildar 3. september 2024 (PDF)

Fyrirvari
Þessi samantekt og/eða umfjöllun er markaðsefni ætlað til upplýsingar en ekki sem grundvöllur viðskipta. Markaðsefni þetta felur hvorki í sér fjárfestingarráðgjöf né óháða fjárfestingargreiningu. Lagakröfur sem gilda um fjárfestingarráðgjöf og fjárfestingargreiningu eiga því ekki við, þ.m.t. bann við viðskiptum fyrir dreifingu.

Upplýsingar um þróun gengis innlendra hlutabréfa, skuldabréfa og/eða vísitalna koma frá Nasdaq Iceland – Kauphöllinni. Á vef Landsbankans er hægt að nálgast nánari upplýsingar með því að smella á viðkomandi hlutabréf, skuldabréfaflokk eða vísitölu. Upplýsingar um þróun gengis erlendra fjármálagerninga, vísitalna og/eða sjóða koma frá aðilum sem Landsbankinn hefur metið áreiðanlega. Þróun gengis í fortíð gefur ekki vísbendingu um framtíðarþróun.

Upplýsingar um fyrri árangur sjóða Landsbréfa byggja á upplýsingum frá Landsbréfum. Á vef Landsbankans er hægt að nálgast nánari upplýsingar með því að smella á heiti viðkomandi sjóðs, þ.m.t. um árangur síðastliðinna fimm ára. Upplýsingar um fyrri árangur sjóða sýna nafnávöxtun, nema annað sé tekið fram. Ef fyrri árangur sjóða byggir á erlendum gjaldmiðli getur ávöxtun aukist eða minnkað vegna gengissveiflna. Árangur í fortíð gefur ekki áreiðanlega vísbendingu um framtíðarárangur.

Verðbréfaviðskipti fela í sér áhættu og eru lesendur hvattir til að kynna sér Áhættulýsingu vegna viðskipta með fjármálagerninga og Stefnu Landsbankans um hagsmunaárekstra sem finna má á vef Landsbankans.

Landsbankinn hefur starfsleyfi sem viðskiptabanki samkvæmt lögum nr. 161/2002 um fjármálafyrirtæki og sætir eftirliti Fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands (www.sedlabanki.is/fjarmalaeftirlit).
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvöllur, Leifsstöð
19. des. 2024
Verðbólga stendur í stað á milli mánaða
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% á milli mánaða í desember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga stendur því í stað í 4,8%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði komin niður í 3,9% í mars.
Símagreiðsla
17. des. 2024
Kröftug kortavelta í aðdraganda jóla 
Kortavelta landsmanna færist enn í aukana þrátt fyrir hátt vaxtastig. Innlán heimila hafa vaxið og yfirdráttur ekki aukist. Erlendir ferðamenn hér á landi eyða líka þó nokkuð fleiri krónum en á sama tíma í fyrra. 
Greiðsla
16. des. 2024
Munu lægri vextir leiða til meiri neyslu?
Seðlabankinn hóf vaxtalækkunarferlið í október með 25 punkta lækkun og fylgdi því eftir með 50 punkta lækkun í nóvember. Þetta gerði bankinn rétt fyrir mestu neyslutíð ársins, með öllum sínum tilboðsdögum og jólainnkaupum.
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
16. des. 2024
Vikubyrjun 16. desember 2024
Í vikunni fáum við vísitölur íbúðaverðs og leiguverðs frá HMS og vísitölu neysluverðs frá Hagstofunni en við gerum ráð fyrir lítilsháttar hjöðnun verðbólgu úr 4,8% í 4,7%. Um 9,3% fleiri erlendir ferðamenn komu til landsins í nóvember en á sama tíma í fyrra og skráð atvinnuleysi var 0,3 prósentustigum meira en það var í nóvember í fyrra. Seðlabanki Evrópu og Seðlabanki Sviss lækkuðu vexti í síðustu viku og það er vaxtaákvörðun hjá Seðlabanka Bandaríkjanna og Englandsbanka í þessari viku.
Ferðamenn á jökli
12. des. 2024
Aldrei fleiri ferðamenn í nóvembermánuði
Um 162.000 ferðamenn komu til landsins í nóvember, samkvæmt talningu ferðamálastofu. Ferðamenn voru 9,3% fleiri en á sama tíma í fyrra og hafa aldrei verið fleiri í nóvembermánuði. Gagnavandamál voru áberandi í ár og tölur um fjölda ferðamanna, erlenda kortaveltu og gistinætur útlendinga hafa allar verið endurskoðaðar á árinu.
Flugvél
9. des. 2024
Spáum 4,7% verðbólgu í desember
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða í desember og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,7%. Flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,9% í mars á næsta ári.
9. des. 2024
Vikubyrjun 9. desember 2024
Í vikunni fáum við tölur um fjölda ferðamanna sem komu hingað til lands í nóvember og skráð atvinnuleysi í október. Í síðustu viku birti Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd á þriðja ársfjórðungi þar sem í ljós kom að minni afgangur var en á sama tíma í fyrra. Seðlabankinn birti einnig fundargerð peningastefnunefndar sem sýnir að allir nefndarmenn voru sammála um að lækka vexti um 0,5 prósentustig í síðasta mánuði.
Flutningaskip
5. des. 2024
Afgangur á 3. ársfjórðungi, en að öllum líkindum halli á árinu
Afgangur mældist á viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi. Það var halli á vöruskiptum, frumþáttatekjum og rekstrarframlögum, sem afgangur á þjónustuviðskiptum náði þó að vega upp, enda háannatími ferðaþjónustu. Það sem af er ári mælist samt það mikill halli að nær öruggt er að það mælist halli á árinu í heild.
3. des. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 3. desember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Sendibifreið og gámar
2. des. 2024
Vikubyrjun 2. desember 2024
Í síðustu viku bárust upplýsingar um að verðbólga hefði lækkaði úr 5,1% niður í 4,5% í nóvember og að landsframleiðslan hefði dregist saman um 0,5% að raunvirði á milli ára á þriðja ársfjórðungi. Í vikunni birtir Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd, fundargerð peningastefnunefndar og yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur