Viku­byrj­un 2. janú­ar 2023

Óhætt er að segja að ein stærsta frétt síðustu tveggja ára í efnahagsmálum sé aukin verðbólga og vaxtahækkanir hjá helstu seðlabönkum heims til að reyna að ná tökum á verðbólgunni. Þó vandamálið sé svipað að stærðargráðu víðsvegar í heiminum geta ástæðurnar fyrir mikilli verðbólgu verið af ýmsum toga.
Seðlabanki Íslands
2. janúar 2023 - Hagfræðideild

Vikan framundan

Á fimmtudag birtir Hagstofan bráðabirgðatölur vöruviðskipta í desember og uppfærðar tölur fyrir nóvember.

Á föstudag birtir Seðlabankinn útreikning á raungengi fyrir desember og talnaefni um veltu á millibankamarkaði með gjaldeyri og krónur í desember.

Mynd vikunnar

Óhætt er að segja að ein stærsta frétt síðustu tveggja ára í efnahagsmálum sé aukin verðbólga og vaxtahækkanir hjá helstu seðlabönkum heimsins til að reyna að ná tökum á verðbólgunni. Þó vandamálið sé svipað að stærðargráðu víðsvegar í heiminum geta ástæðurnar fyrir hárri verðbólgu verið af ýmsum toga. Þannig skýrist meirihluti verðbólgunnar á evrusvæðinu af hækkunum á matvælum og orku vegna framboðsvanda. Mun stærri hluti verðbólgunnar í Bandaríkjunum stafar af aukinni eftirspurn í kerfinu. Ísland sker sig síðan frá að því leyti að stóran hluta verðbólgunnar má skýra með hækkunum á fasteignamarkaði. Það sem er þó alls staðar sameiginlegt er að erfitt verður að ná verðbólgu niður aftur ef verðbólguvæntingar hækka og fólk missir trú á getu seðlabankanna til þess að hafa hemil á henni.

Það helsta frá síðustu tveimur vikum

Ársverðbólgan hækkaði út 9,3% í 9,6% í desember. Við áttum von á svipaðri hækkun og breytir þessi mæling því ekki spá okkar um framvinduna. Við eigum ennþá von á að verðbólga muni hjaðna næstu mánuði. Skammtímaspá okkar gerir ráð fyrir að verðbólgan lækki í 9,1% í janúar, 8,6% í febrúar og 7,9% í mars.

Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,3% milli mánaða í nóvember. Árshækkunin mældist 20,3% og lækkar fjórða mánuðinn í röð. Mikið flökt hefur mælst á vísitölunni síðustu mánuði sem kann að endurspegla minni veltu og þar með eru færri samningar til grundvallar vísitölunni hverju sinni. Lækkunin milli mánaða í nóvember kemur í kjölfar óvæntra hækkana bæði í september og október. HMS birti mánaðarskýrslu um fasteignamarkaðinn, en að mati stofnunarinnar er fasteignamarkaðurinn að kólna.

Hagstofan birti niðurstöður úr mánaðarlegri vinnumarkaðsrannsókn sinni og fjölda skráðra gistinótta, hvoru tveggja fyrir nóvember. Seðlabanki Íslands birti Hagvísa.

Fjármála- og efnahagsráðuneytið birti samantekt um skattbreytingar á árinu 2023 og breytingar á tekjuskatti.

Á skuldabréfamarkaði  seldi Alma víxla, Lánasjóður sveitarfélaga birti útboðsdagatal, Lánamál ríkisins birtu ársáætlun fyrir 2023 og ársfjórðungsáætlun fyrir 1F. Fjármála- og efnahagsráðuneytið birti stefnu í lánamálum fyrir 2023-2027.

Á hlutabréfamarkaði undirrituðu Sýn og Ljósleiðarinn samning um sölu Sýnar á stofnneti sínu og Alvotech birti tilkynningu um stöðu umsóknar um markaðsleyfi í Bandaríkjunum

Hagtölur og markaðsupplýsingar

Vikubyrjun 2. janúar 2023 (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip
27. ágúst 2024
Halli á vöru- og þjónustuviðskiptum þrjá ársfjórðunga í röð
Afgangur af þjónustuviðskiptum náði ekki að vega upp halla af vöruviðskiptum á öðrum ársfjórðungi, ólíkt því sem var fyrir ári síðan. Bæði var meiri halli af vöruviðskiptum og minni afgangur af þjónustuviðskiptum en á öðrum fjórðungi síðasta árs.
Hús í Reykjavík
26. ágúst 2024
Vikubyrjun 26. ágúst 2024
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og búist var við. Nokkur kraftur er í fasteignamarkaðnum og vísitala íbúðaverðs og vísitala leiguverðs hækkuðu báðar þó nokkuð í júlí. Í þessari viku fáum við verðbólgutölur fyrir ágústmánuð og þjóðhagsreikninga annars ársfjórðungs. 
Rafbíll í hleðslu
20. ágúst 2024
Ný aðferð hefur skilað lægri verðbólgumælingum
Hagstofan hefur frá því í júní notað nýja aðferð við að mæla kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Hefði Hagstofan ekki breytt um aðferð væri verðbólgumælingin nú líklega hærri. Um næstu áramót áforma stjórnvöld að breyta innheimtu gjalda á ökutæki sem mun að líkindum einnig hafa áhrif til lækkunar á mældri verðbólgu.
19. ágúst 2024
Neysla heimila meiri en áður var talið 
Uppfærð gögn Seðlabankans gefa til kynna að kortavelta íslenskra heimila hafi verið þó nokkuð meiri á þessu ári en áður var talið. Heildarkortavelta Íslendinga hefur aukist á milli ára alla mánuði ársins og hefur verið 4% meiri að raunvirði það sem af er ári en á sama tímabili í fyrra.
19. ágúst 2024
Vikubyrjun 19. ágúst 2024
Kortavelta erlendra ferðamanna hér á landi það sem af er ári er meiri en áður var talið, samkvæmt uppfærðum tölum sem Seðlabanki Íslands birti í síðustu viku. Í þessari viku ber hæst vaxtaákvörðun hjá Seðlabankanum á miðvikudag.
Kortagreiðsla
16. ágúst 2024
Kortavelta ferðamanna aldrei meiri – uppfærðar tölur gefa nýja mynd
Uppfærðar tölur um kortaveltu teikna upp töluvert aðra mynd af stöðu ferðaþjónustunnar en áður birt gögn. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist frá fyrra ári, þvert á það sem áður var talið. Ferðamenn eru því lítillega fleiri í ár en í fyrra og eyða meiru.
Bananar í verslun
15. ágúst 2024
Spáum að verðbólga standi í stað og verði 6,3% í ágúst
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% á milli mánaða í ágúst og að verðbólga standi í stað í 6,3%. Alla jafna ganga sumarútsölur á fötum og skóm að hluta til baka í ágúst á meðan flugafargjöld til útlanda lækka. Við eigum von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í nóvember.
15. ágúst 2024
Spáum áfram óbreyttum vöxtum 
Verðbólga jókst umfram væntingar í júlí og jafnvel þótt verðbólga hafi almennt verið á niðurleið undanfarið hefur hjöðnunin verið hægari en vonir stóðu til. Nú í ágúst hafa stýrivextir verið 9,25% í heilt ár og við teljum að peningastefnunefnd haldi þeim áfram óbreyttum í næstu viku, sjötta skiptið í röð. 
Orlofshús á Íslandi
12. ágúst 2024
Ferðamenn í júlí fleiri en í fyrra 
Brottfarir erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll voru hálfu prósenti fleiri í júlí í ár en í fyrra. Fjöldi skráðra gistinótta útlendinga dróst minna saman í júní en síðustu mánuði. Noregur hefur sótt í sig veðrið sem vinsæll ferðamannastaður og hafa gistinætur þar aukist langmest af norðurlöndunum.
12. ágúst 2024
Vikubyrjun 12. ágúst 2024
Brottfarir erlendra ferðamanna frá Keflavíkurflugvelli í júlí voru álíka margar og í fyrra, en brottförum Íslendinga fækkaði nokkuð á milli ára. Í þessari viku fara fram verðmælingar vegna ágústmælingar vísitölu neysluverðs og nokkur félög í kauphöllinni birta uppgjör.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur