Spá­um rétt tæp­lega 6% verð­bólgu í sum­ar

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,47% á milli mánaða í júní og að verðbólga lækki í 5,8%. Samkvæmt spánni verða hækkanirnar nokkuð almennar, líkt og í síðasta mánuði. Við spáum nokkuð óbreyttri verðbólgu næstu mánuði.
Frosnir ávextir og grænmeti
13. júní 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,58% á milli mánaða í maí og við það hækkaði ársverðbólgan úr 6,0% í 6,2%, sem er örlítið meira en við höfðum spáð.  

Spáum 0,47% hækkun í júní og að verðbólga lækki í 5,8% 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,47% á milli mánaða nú í júní og að ársverðbólga lækki við það úr 6,2% í 5,8%. Samkvæmt spánni verða hækkanirnar aftur á nokkuð breiðum grunni þar sem margir liðir hækka lítið. Mest áhrif til hækkunar í spánni hafa reiknuð húsaleiga, hótel og veitingastaðir, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. 

Ný aðferð við að reikna kostnað við búsetu í eigin húsnæði

Hagstofan mun nú í fyrsta sinn beita nýrri aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu, svokallaðri aðferð húsaleiguígilda. Aðferðin byggir á því að markaðsleiga er notuð til þess að meta kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Enn er óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og mánaðarsveiflur minni. Spár fyrir húsnæðisliðinn eru af þessum sökum háðar mikilli óvissu nú á meðan engin reynsla er komin á nýju aðferðina. Við gerum ráð fyrir því að liðurinn hækki um 0,6% á milli mánaða næstu mánuði. 

Flugfargjöld til útlanda hækka og bensínverð lækkar 

Almennt er nokkuð skýr árstíðarsveifla á flugfargjöldum til útlanda. Þau hækka aðeins í júní, hækka svo nokkuð meira í júlí og lækka í ágúst. Við spáum því að flugfargjöld hækki um 3,4% á milli mánaða (0,07% áhrif) nú í júní. Gangi spáin eftir verður 5% ódýrara að fljúga til útlanda í júní í ár en á sama tíma í fyrra. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkar verð á bensíni og díselolíu um 0,6% á milli mánaða (-0,02% áhrif á vísitöluna). 

Matarkarfan hækkar lítillega 

Við gerum ráð fyrir að matarkarfan hækki um 0,4% (0,05% áhrif) núna í júní, en samkvæmt okkar verðkönnun var verð flestra matvara óbreytt á milli mánaða. 

Spá um júnímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,4% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% 1,0% 0,04%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 19,4% 0,6% 0,12%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,7% 0,1% 0,01%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,4% 0,02%
Kaup ökutækja 6,7% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,3% -0,6% -0,02%
Flugfargjöld til útlanda 2,0% 3,4% 0,07%
Póstur og sími 1,7% -0,4% -0,01%
Tómstundir og menning 9,9% 0,1% 0,01%
Menntun 1,0% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 1,5% 0,08%
Aðrar vörur og þjónusta 6,5% 0,4% 0,03%
Alls 100,0%   0,44%

Spáum takmörkuðum breytingum á ársverðbólgu næstu mánuði 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitalan hækka um 0,17% í júlí, 0,28% í ágúst og 0,26% í september. Gangi spáin eftir eykst verðbólga í júlí og verður 6,0%, en lækkar í 5,9% í ágúst og verður svo 5,8% í september. Við spáum því afar takmörkuðum breytingum á ársverðbólgu allra næstu mánuði.  

Sem fyrr er óvissa í spánni. Helsta óvissan næstu mánuði tengist nýrri aðferðafræði við mat á reiknaðri húsaleigu. Í júlí hafa útsölur töluverð áhrif á verðbólgumælingar, bæði á fötum og skóm en einnig á húsgögnum og heimilisbúnaði. Hversu miklar þær útsölur eru á eftir að koma í ljós og þá sömuleiðis áhrifin á verðbólgu. Þá er einnig alltaf óvissa um þróun flugfargjalda, en liðurinn hefur töluverð áhrif á verðbólgumælingar. 

Samkvæmt spánni hjaðnar verðbólgan nokkuð hægar á næstu mánuðum en hún gerði í upphafi árs. Gangi spáin eftir má jafnvel telja áhyggjuefni hversu hægt hún hjaðnar á meðan verulega dregur úr krafti í hagkerfinu, eins og sást skýrt í nýlegum þjóðhagsreikningum. Peningastefnunefnd hefur tilkynnt að ekki verði hægt að slaka á peningalegu aðhaldi fyrr en skýr merki eru komin fram um að verðbólga sé augljóslega á niðurleið. Í nýjustu þjóðhagsspá okkar gerum við ráð fyrir að vöxtum verði áfram haldið óbreyttum á ágústfundi peningastefnunefndar, en að þeir verði lækkaðir í október. Samkvæmt uppfærðri verðbólguspá er ekki útilokað að þeim verði haldið óbreyttum enn lengur en við höfum hingað til spáð.   

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip
10. mars 2025
Vikubyrjun 10. mars 2025
Verulegur halli mældist á viðskiptum við útlönd í fyrra og sömuleiðis á vöruviðskiptum í febrúar samkvæmt gögnum sem bárust í síðustu viku. Seðlabanki Evrópu lækkaði vexti í síðustu viku, eins og við var búist. Í vikunni fara fram verðmælingar fyrir marsmælingu vísitölu neysluverðs, Vinnumálastofnun birtir skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir tölur um fjölda ferðamanna um Keflavíkurflugvöll.
Sendibifreið og gámar
7. mars 2025
Verri niðurstaða í viðskiptum við útlönd
Verulegur halli mældist á viðskiptum við útlönd í fyrra, en stór hluti hans var vegna færslna sem höfðu ekki í för með sér gjaldeyrisflæði og styrktist krónan því þrátt fyrir þetta og erlend staða þjóðarbúsins batnaði.
3. mars 2025
Fréttabréf Greiningardeildar 3. mars 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Peningaseðlar
3. mars 2025
Vikubyrjun 3. mars 2025
Verðbólga lækkaði úr 4,6% í 4,2% í febrúar, en við teljum að heldur muni draga úr lækkunartakti verðbólgu næstu mánuði. Hagvöxtur mældist 2,3% á fjórða ársfjórðungi 2024 og 0,6% fyrir árið í heild. Umsvif í hagkerfinu voru umfram spár, en Hagstofan færði upp hagvöxt á fyrstu níu mánuðum ársins. Í vikunni fram undan eru nokkur uppgjör, Seðlabankinn birtir greiðslujöfnuð við útlönd og það er vaxtaákvörðun hjá Seðlabanka Evrópu.
28. feb. 2025
Hagvöxtur var 0,6% í fyrra
Hagvöxtur var 0,6% árið 2024. Krafturinn í hagkerfinu var lítillega umfram flestar spár sem gerðu heldur ráð fyrir lítils háttar samdrætti. Hagvöxturinn var ekki síst drifinn áfram af aukinni fjárfestingu, bæði í atvinnuvegum og íbúðauppbyggingu.
Epli
27. feb. 2025
Verðbólga hjaðnar í 4,2%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,91% á milli mánaða í febrúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 4,6% í 4,2%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði, þó það hægi á lækkunartaktinum, og mælist 3,8% í maí.
Fiskveiðinet
24. feb. 2025
Vikubyrjun 24. febrúar 2025
Í vikunni birtir Hagstofan febrúarmælingu vísitölu neysluverðs og þjóðhagsreikninga fyrir lokafjórðung síðasta árs. Í síðustu viku uppfærði Hafrannsóknarstofnun ráðleggingar um loðnuafla en samkvæmt því munu íslensk skip fá um 4,6 þúsund tonn. Í síðustu viku bárust einnig gögn um greiðslukortaveltu landsmanna í janúar sem var 6,5% meiri að raunvirði en árið áður. Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,5% á milli mánaða í janúar, en svo mikið hefur hún ekki hækkað síðan í febrúar 2024.
Fjölbýlishús
21. feb. 2025
Íbúðaverð tók stökk í janúar
Íbúðaverð hækkaði mun meira í janúar en síðustu mánuði. Íbúðaverð hefur verið nokkuð sveiflukennt og óútreiknanlegt undanfarið en stökkið í janúar skýrist af verðhækkun á sérbýli. Íbúðum á sölu hefur fjölgað hratt síðustu mánuði og birgðatími lengst. Grindavíkuráhrifin hafa fjarað út að langmestu leyti og hækkanir á verðtryggðum vöxtum kældu markaðinn undir lok síðasta árs.
Ferðamenn á jökli
19. feb. 2025
Færri ferðamenn en meiri kortavelta 
Um 122 þúsund ferðamenn komu til landsins í janúar, samkvæmt talningu Ferðamálastofu. Ferðamenn voru 5,8% færri en á sama tíma í fyrra sem er á skjön við þróun síðustu mánaða, en allt frá því í júlí sl. hefur ferðamönnum fjölgað á milli ára. Þótt ferðamönnum hafi fækkað í janúar hélt kortavelta þeirra áfram að aukast. 
Greiðsla
18. feb. 2025
Neysla enn á uppleið þótt atvinnuleysi aukist
Enn eru merki um að landsmenn hafi svigrúm til neyslu þrátt fyrir langvarandi hávaxtastig. Kortavelta eykst með hverjum mánuðinum, utanlandsferðir í janúar hafa aldrei verið jafnmargar og í ár og samt virðast yfirdráttarlán ekki hafa færst í aukana. Á sama tíma hefur slaknað þó nokkuð á spennu á vinnumarkaði, eftirspurn eftir vinnuafli hefur dvínað og atvinnuleysi tók stökk í janúar þegar það fór yfir 4%.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur