Spá­um rétt tæp­lega 6% verð­bólgu í sum­ar

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,47% á milli mánaða í júní og að verðbólga lækki í 5,8%. Samkvæmt spánni verða hækkanirnar nokkuð almennar, líkt og í síðasta mánuði. Við spáum nokkuð óbreyttri verðbólgu næstu mánuði.
Frosnir ávextir og grænmeti
13. júní 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,58% á milli mánaða í maí og við það hækkaði ársverðbólgan úr 6,0% í 6,2%, sem er örlítið meira en við höfðum spáð.  

Spáum 0,47% hækkun í júní og að verðbólga lækki í 5,8% 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,47% á milli mánaða nú í júní og að ársverðbólga lækki við það úr 6,2% í 5,8%. Samkvæmt spánni verða hækkanirnar aftur á nokkuð breiðum grunni þar sem margir liðir hækka lítið. Mest áhrif til hækkunar í spánni hafa reiknuð húsaleiga, hótel og veitingastaðir, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. 

Ný aðferð við að reikna kostnað við búsetu í eigin húsnæði

Hagstofan mun nú í fyrsta sinn beita nýrri aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu, svokallaðri aðferð húsaleiguígilda. Aðferðin byggir á því að markaðsleiga er notuð til þess að meta kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Enn er óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og mánaðarsveiflur minni. Spár fyrir húsnæðisliðinn eru af þessum sökum háðar mikilli óvissu nú á meðan engin reynsla er komin á nýju aðferðina. Við gerum ráð fyrir því að liðurinn hækki um 0,6% á milli mánaða næstu mánuði. 

Flugfargjöld til útlanda hækka og bensínverð lækkar 

Almennt er nokkuð skýr árstíðarsveifla á flugfargjöldum til útlanda. Þau hækka aðeins í júní, hækka svo nokkuð meira í júlí og lækka í ágúst. Við spáum því að flugfargjöld hækki um 3,4% á milli mánaða (0,07% áhrif) nú í júní. Gangi spáin eftir verður 5% ódýrara að fljúga til útlanda í júní í ár en á sama tíma í fyrra. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkar verð á bensíni og díselolíu um 0,6% á milli mánaða (-0,02% áhrif á vísitöluna). 

Matarkarfan hækkar lítillega 

Við gerum ráð fyrir að matarkarfan hækki um 0,4% (0,05% áhrif) núna í júní, en samkvæmt okkar verðkönnun var verð flestra matvara óbreytt á milli mánaða. 

Spá um júnímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,4% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% 1,0% 0,04%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 19,4% 0,6% 0,12%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,7% 0,1% 0,01%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,4% 0,02%
Kaup ökutækja 6,7% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,3% -0,6% -0,02%
Flugfargjöld til útlanda 2,0% 3,4% 0,07%
Póstur og sími 1,7% -0,4% -0,01%
Tómstundir og menning 9,9% 0,1% 0,01%
Menntun 1,0% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 1,5% 0,08%
Aðrar vörur og þjónusta 6,5% 0,4% 0,03%
Alls 100,0%   0,44%

Spáum takmörkuðum breytingum á ársverðbólgu næstu mánuði 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitalan hækka um 0,17% í júlí, 0,28% í ágúst og 0,26% í september. Gangi spáin eftir eykst verðbólga í júlí og verður 6,0%, en lækkar í 5,9% í ágúst og verður svo 5,8% í september. Við spáum því afar takmörkuðum breytingum á ársverðbólgu allra næstu mánuði.  

Sem fyrr er óvissa í spánni. Helsta óvissan næstu mánuði tengist nýrri aðferðafræði við mat á reiknaðri húsaleigu. Í júlí hafa útsölur töluverð áhrif á verðbólgumælingar, bæði á fötum og skóm en einnig á húsgögnum og heimilisbúnaði. Hversu miklar þær útsölur eru á eftir að koma í ljós og þá sömuleiðis áhrifin á verðbólgu. Þá er einnig alltaf óvissa um þróun flugfargjalda, en liðurinn hefur töluverð áhrif á verðbólgumælingar. 

Samkvæmt spánni hjaðnar verðbólgan nokkuð hægar á næstu mánuðum en hún gerði í upphafi árs. Gangi spáin eftir má jafnvel telja áhyggjuefni hversu hægt hún hjaðnar á meðan verulega dregur úr krafti í hagkerfinu, eins og sást skýrt í nýlegum þjóðhagsreikningum. Peningastefnunefnd hefur tilkynnt að ekki verði hægt að slaka á peningalegu aðhaldi fyrr en skýr merki eru komin fram um að verðbólga sé augljóslega á niðurleið. Í nýjustu þjóðhagsspá okkar gerum við ráð fyrir að vöxtum verði áfram haldið óbreyttum á ágústfundi peningastefnunefndar, en að þeir verði lækkaðir í október. Samkvæmt uppfærðri verðbólguspá er ekki útilokað að þeim verði haldið óbreyttum enn lengur en við höfum hingað til spáð.   

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvöllur, Leifsstöð
19. des. 2024
Verðbólga stendur í stað á milli mánaða
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% á milli mánaða í desember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga stendur því í stað í 4,8%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði komin niður í 3,9% í mars.
Símagreiðsla
17. des. 2024
Kröftug kortavelta í aðdraganda jóla 
Kortavelta landsmanna færist enn í aukana þrátt fyrir hátt vaxtastig. Innlán heimila hafa vaxið og yfirdráttur ekki aukist. Erlendir ferðamenn hér á landi eyða líka þó nokkuð fleiri krónum en á sama tíma í fyrra. 
Greiðsla
16. des. 2024
Munu lægri vextir leiða til meiri neyslu?
Seðlabankinn hóf vaxtalækkunarferlið í október með 25 punkta lækkun og fylgdi því eftir með 50 punkta lækkun í nóvember. Þetta gerði bankinn rétt fyrir mestu neyslutíð ársins, með öllum sínum tilboðsdögum og jólainnkaupum.
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
16. des. 2024
Vikubyrjun 16. desember 2024
Í vikunni fáum við vísitölur íbúðaverðs og leiguverðs frá HMS og vísitölu neysluverðs frá Hagstofunni en við gerum ráð fyrir lítilsháttar hjöðnun verðbólgu úr 4,8% í 4,7%. Um 9,3% fleiri erlendir ferðamenn komu til landsins í nóvember en á sama tíma í fyrra og skráð atvinnuleysi var 0,3 prósentustigum meira en það var í nóvember í fyrra. Seðlabanki Evrópu og Seðlabanki Sviss lækkuðu vexti í síðustu viku og það er vaxtaákvörðun hjá Seðlabanka Bandaríkjanna og Englandsbanka í þessari viku.
Ferðamenn á jökli
12. des. 2024
Aldrei fleiri ferðamenn í nóvembermánuði
Um 162.000 ferðamenn komu til landsins í nóvember, samkvæmt talningu ferðamálastofu. Ferðamenn voru 9,3% fleiri en á sama tíma í fyrra og hafa aldrei verið fleiri í nóvembermánuði. Gagnavandamál voru áberandi í ár og tölur um fjölda ferðamanna, erlenda kortaveltu og gistinætur útlendinga hafa allar verið endurskoðaðar á árinu.
Flugvél
9. des. 2024
Spáum 4,7% verðbólgu í desember
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða í desember og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,7%. Flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,9% í mars á næsta ári.
9. des. 2024
Vikubyrjun 9. desember 2024
Í vikunni fáum við tölur um fjölda ferðamanna sem komu hingað til lands í nóvember og skráð atvinnuleysi í október. Í síðustu viku birti Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd á þriðja ársfjórðungi þar sem í ljós kom að minni afgangur var en á sama tíma í fyrra. Seðlabankinn birti einnig fundargerð peningastefnunefndar sem sýnir að allir nefndarmenn voru sammála um að lækka vexti um 0,5 prósentustig í síðasta mánuði.
Flutningaskip
5. des. 2024
Afgangur á 3. ársfjórðungi, en að öllum líkindum halli á árinu
Afgangur mældist á viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi. Það var halli á vöruskiptum, frumþáttatekjum og rekstrarframlögum, sem afgangur á þjónustuviðskiptum náði þó að vega upp, enda háannatími ferðaþjónustu. Það sem af er ári mælist samt það mikill halli að nær öruggt er að það mælist halli á árinu í heild.
3. des. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 3. desember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Sendibifreið og gámar
2. des. 2024
Vikubyrjun 2. desember 2024
Í síðustu viku bárust upplýsingar um að verðbólga hefði lækkaði úr 5,1% niður í 4,5% í nóvember og að landsframleiðslan hefði dregist saman um 0,5% að raunvirði á milli ára á þriðja ársfjórðungi. Í vikunni birtir Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd, fundargerð peningastefnunefndar og yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur