Spá­um lækk­un verð­bólgu úr 6,8% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl og að ársverðbólgalækki töluvert, eða úr 6,8% í 6,1%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Apríl í fyrra var stór hækkunarmánuður og þar sem við gerum ráð fyrir töluvert minni mánaðarhækkun nú lækkar ársverðbólga töluvert. Á móti gerum við ekki ráð fyrir því að verðbólga lækki mikið næstu mánuði þar á eftir og búumst við því að hún verði 5,9% í júlí.
Epli
11. apríl 2024

Vísitalan hækkaði um 0,8% á milli mánaða í mars, en við höfðum spáð 0,57% hækkun. Það sem helst skýrði muninn á þeirri spá og mælingu Hagstofunnar var mun meiri hækkun á reiknaðri húsaleigu en við gerðum ráð fyrir. Sé hún tekin út fyrir sviga var mælingin í takt við okkar spá. Húsnæðisverð hækkaði nokkuð meira utan höfuðborgarsvæðisins en innan þess og má líklega rekja hækkunina til eftirspurnaráhrifa vegna úrræðis ríkisins fyrir Grindvíkinga. 

Spáum 0,61% hækkun í apríl og að verðbólga lækki í 6,1% 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Gangi spá okkar eftir lækkar verðbólga úr 6,8% í 6,1%. 

Kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar  

Samkvæmt spánni hækkar kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) um 1,1% á milli mánaða (+0,20% áhrif á vísitöluna). Þar af hækkar íbúðaverð um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verða um 0,5 prósentustig. Við gerum ráð fyrir svipaðri breytingu í maí, en frá og með júní mun Hagstofan nota nýja aðferð við að mæla kostnað við að búa í eigin húsnæði, aðferð svokallaðra húsaleiguígilda. Sú aðferð byggir á því að kostnaður við búsetu í eigin húsnæði verði mældur með markaðsleigu. Það er enn óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og að mánaðarsveiflur í þessum lið verði því minni. Spá okkar fyrir þennan lið í júní og júlí er því háð töluverðri óvissu, en við gerum ráð fyrir lítilli mánaðarhækkun báða mánuðina.   

Páskar hafa enn áhrif á flugfargjöld í apríl og bensínverð hækkar 

Almennt er nokkuð skýr árstíðarbreyting á flugfargjöldum til útlanda: Þau hækka í mars og apríl í tengslum við páska, lækka í maí og júní og hækka aftur í júlí. Í ár voru páskar í lok mars og hækkuðu flugfargjöld um tæplega 10% í þeim mánuði. Við gerum því ráð fyrir að áhrif páskanna teygi sig yfir í apríl, þar sem páskarnir voru á mánaðamótunum og að flugfargjöld hækki aftur um 10% í apríl (+0,16% áhrif á vísitöluna). Samkvæmt verðkönnun okkar hækkaði verð á bensíni og díselolíu um 0,6% á milli mánaða (+0,02% áhrif á vísitöluna).   

Matarkarfan hækkar aðeins 

Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,4% í mars, nokkuð minna en í febrúar þegar hækkunin nam 0,7%. Við gerum ráð fyrir svipuðum takti næstu mánuði og að í apríl hækki matarkarfan um 0,5% (+0,07% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða.  

Spá um aprílmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,5% 0,07%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,4% 0,01%
Föt og skór 3,9% -0,3% -0,01%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,6% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 19,2% 1,1% 0,20%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,8% 0,2% 0,01
Heilsa 4,0% 0,4% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,8% 0,03%
Kaup ökutækja 6,8% 0,2% 0,02%
Bensín og díselolía 3,4% 0,6% 0,02%
Flugfargjöld til útlanda 1,6% 10,0% 0,16%
Póstur og sími 1,6% 0,4% 0,01%
Tómstundir og menning 9,9% 0,0% 0,00%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 0,2% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,5% 0,03%
Alls 100,0%   0,61%

Spáum því að verðbólga lækki lítið næstu mánuði 

Apríl í fyrra var mjög stór hækkunarmánuður en þá hækkaði vísitala neysluverðs um 1,3% á milli mánaða. Þar sem við gerum ekki ráð fyrir viðlíka hækkun í ár lækkar verðbólga töluvert í apríl samkvæmt spánni. Næstu þrjá mánuði þar á eftir gerum við ráð fyrir lítilli lækkun verðbólgunnar og að hún verði orðin 5,9% í júlí. Helstu óvissuþættir í spánni tengjast þróun húsnæðisverðs og hvernig það kemur inn í mælingar Hagstofunnar næstu mánuði. Íbúðaverðshækkanir munu ekki koma beint inn í vísitölumælingar með nýrri aðferð, heldur óbeint með áhrifum á leiguverð. Einnig hefur heimsmarkaðsverð á olíu hækkað það sem af er ári og er orðið örlítið hærra en það var fyrir ári síðan. Ef olíuverð heldur áfram að hækka má ætla að áhrif þess á verðbólgumælingar fari að sjást á næstu mánuðum. 

Samkvæmt skammtímaspánni hækkar vísitala neysluverðs um 0,61% í apríl, 0,43% í maí, 0,6% í júní og 0,04% í júlí. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,1% í apríl og aftur í maí, lækkar svo í 5,9% í júní og verður aftur óbreytt í 5,9% í júlí.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Ferðamenn á jökli
19. feb. 2025
Færri ferðamenn en meiri kortavelta 
Um 122 þúsund ferðamenn komu til landsins í janúar, samkvæmt talningu Ferðamálastofu. Ferðamenn voru 5,8% færri en á sama tíma í fyrra sem er á skjön við þróun síðustu mánaða, en allt frá því í júlí sl. hefur ferðamönnum fjölgað á milli ára. Þótt ferðamönnum hafi fækkað í janúar hélt kortavelta þeirra áfram að aukast. 
Greiðsla
18. feb. 2025
Neysla enn á uppleið þótt atvinnuleysi aukist
Enn eru merki um að landsmenn hafi svigrúm til neyslu þrátt fyrir langvarandi hávaxtastig. Kortavelta eykst með hverjum mánuðinum, utanlandsferðir í janúar hafa aldrei verið jafnmargar og í ár og samt virðast yfirdráttarlán ekki hafa færst í aukana. Á sama tíma hefur slaknað þó nokkuð á spennu á vinnumarkaði, eftirspurn eftir vinnuafli hefur dvínað og atvinnuleysi tók stökk í janúar þegar það fór yfir 4%.
Fólk við Geysi
17. feb. 2025
Vikubyrjun 17. febrúar 2025
Erlendum ferðamönnum í janúar fækkaði um 5,8% á milli ára samkvæmt talningu Ferðamálastofu sem birt var í síðustu viku. Einnig fóru fram verðmælingar Hagstofunnar vegna vísitölu neysluverðs í febrúar og spáum við því að verðbólga hjaðni niður í 4,3%. Í þessari viku fáum við kortaveltutölur frá Seðlabankanum, vísitölur íbúða- og leiguverðs frá HMS auk þess sem fundargerð peningastefnunefndar verður birt.
Litríkir bolir á fataslá
13. feb. 2025
Spáum áframhaldandi hjöðnun í febrúar: Úr 4,6% í 4,3%
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,98% á milli mánaða í febrúar og að verðbólga hjaðni úr 4,6% í 4,3%. Við búumst við áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,7% í maí.   
Seðlabanki Íslands
10. feb. 2025
Vikubyrjun 10. febrúar 2025
Peningastefnunefnd lækkaði vexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku. Í þessari viku koma tölur um skráð atvinnuleysi og fjölda brottfara frá Leifsstöð auk þess sem Hagstofan framkvæmir verðkannanir vegna vísitölu neysluverðs. Uppgjörstímabilið í Kauphöllinni er síðan enn í fullum gangi.
3. feb. 2025
Fréttabréf Greiningardeildar 3. febrúar 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flutningaskip
3. feb. 2025
Aukinn halli af vöruviðskiptum í fyrra
Halli af vöruviðskiptum jókst í fyrra, en ekki með sama hraða og síðustu tvö ár þar á undan. Að það hægi á aukningunni gæti verið merki um að jafnvægi sé að aukast í hagkerfinu, en á móti kemur að innflutningsverðmæti hafa aldrei verið meiri sem gæti verið merki um aukin umsvif.
Seðlabanki Íslands
3. feb. 2025
Vikubyrjun 3. febrúar 2025
Verðbólga lækkaði á milli mánaða í janúar, úr 4,8% í 4,6%. Við eigum von á að Seðlabankinn lækki vexti um 0,5 prósentustig á miðvikudaginn. Fyrstu uppgjör fyrir árið 2024 komu í síðustu viku, en uppgjörstímabilið heldur áfram í þessari viku.
30. jan. 2025
Spáum vaxtalækkun um 0,5 prósentustig
Við spáum 0,5 prósentustiga vaxtalækkun í næstu viku. Verðbólga mældist 4,6% í janúar. Hún hjaðnaði í takt við spá okkar og hefur þokast niður um 0,5 prósentustig frá síðustu vaxtaákvörðun. Hægt hefur á íbúðaverðshækkunum og verðbólguvæntingar virðast stöðugri en áður. Laun hafa hækkað mun minna en áður og vinnumarkaður hefur leitað í eðlilegra horf.  
Fasteignir
30. jan. 2025
Verðbólga hjaðnar áfram
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,27% á milli mánaða í janúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 4,8% í 4,6%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði 3,9% í apríl.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur