Spá­um 6,6% verð­bólgu í mars

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% milli mánaða í mars og að ársverðbólga verði óbreytt í 6,6%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Við eigum enn von á að verðbólgan hjaðni rólega næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í júní.
Fjölbýlishús
14. mars 2024

Vísitalan hækkaði um 1,33% á milli mánaða í febrúar, en við höfðum spáð 0,89% hækkun. Það var fernt sem kom okkur á óvart: janúarútsölum á fötum og skóm virðist hafa lokið fyrr en vanalega; gjaldskrárhækkanir fyrir sorphirðu, holræsi og kalt vatn höfðu töluvert meiri áhrif til hækkunar en við áttum von á; matarkarfan hækkaði meira en við gerðum ráð fyrir og flugfargjöld til útlanda hækkuðu á milli mánaða þegar við höfðum spáð lækkun.

Spáum 0,57% hækkun í mars og að ársverðbólgan haldist óbreytt í 6,6%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% á milli mánaða í mars. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Gangi spá okkar eftir helst ársverðbólgan óbreytt í 6,6%.

Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,7% í febrúar, sem var talsvert meira en við spáðum og reyndist hækkunin nokkuð almenn. Við gerum ráð fyrir heldur minni hækkun nú í mars og að matarkarfan hækki um 0,3% milli mánaða (+0,05% áhrif á vísitöluna).

Útsölulok á fötum og skóm

Útsölurnar í janúar voru í samræmi við væntingar. Það kom þó á óvart að þær virðast hafa klárast fyrr en vanalega þar sem verð á fötum og skóm hækkaði meira á milli mánaða í febrúar en alla jafna. Vanalega ganga áhrif janúarútsala til baka á tveimur mánuðum, í febrúar og mars. Við gerum áfram ráð fyrir þeirri þróun en að þungi verðhækkana sé þegar kominn fram og vænta megi minni hækkunar í mars en venjulega, eða um 3% milli mánaða (+0,11% áhrif).

Kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækkar

Samkvæmt spánni hækkar kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) um 0,9% á milli mánaða (+0,18% áhrif á vísitöluna). Þar af hækkar íbúðaverð um 0,4% og áhrif vaxtabreytinga verður um 0,5 prósentustig. Hagstofan hefur tilkynnt að hún muni taka upp nýja aðferð við útreikninga á kostnaði við að búa í eigin húsnæði. Í stað þess að reikna svokallaðan einfaldan notendakostnað út frá markaðsverði húsnæðis, vöxtum á íbúðalánum og afskriftum verður tekin upp aðferð leiguígilda sem byggir á upplýsingum um markaðsleigu. Hagstofan telur að með betri gögnum um leigumarkað hafi skapast forsendur fyrir því að breyta um aðferð. Það er enn óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en gerum þó ráð fyrir mælingar verði stöðugri og að mánaðarsveiflur í þessum lið verði því minni. Hagstofan mun birta greinargerð með nánari útlistun á aðferðafræðinni og tímasetningu breytinganna nú í mars.

Páskar hafa áhrif á flugfargjöld í mars og bensínverð lækkar

Almennt er nokkuð skýr árstíðarbreyting á flugfargjöldum til útlanda - þau hækka í mars og apríl, lækka í júní og hækka aftur í júlí. Í ár eru páskar í lok mars, sem ætti að verða til þess að flugfargjöld hækki hlutfallslega meira í mars og minna í apríl en þegar páskarnir eru í apríl. Við spáum því að flugfargjöld hækki um 8% milli mánaða (+0,12% áhrif á vísitöluna) núna í mars. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkaði verð á bensín og díselolíu um 0,4% milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna). Loks eigum við von á að verð á nýjum bílum hækki aðeins lítillega, eða um 0,2% á milli mánaða (+0,01% áhrif á vísitöluna). Alls eigum við því von á að liðurinn ferðir og flutningar verði 0,13% til hækkunar vísitölunnar núna í mars.

Spá um marsmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,3% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% -0,2% 0,00%
Föt og skór 3,8% 3,0% 0,11%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,6% 0,3% 0,03%
Reiknuð húsaleiga 18,9% 0,9% 0,18%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,8% -0,6% -0,04
Heilsa 4,0% 0,6% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,4% 0,02%
Kaup ökutækja 6,9% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,4% -0,4% -0,01%
Flugfargjöld til útlanda 1,5% 8,0% 0,12%
Póstur og sími 1,6% -0,7% -0,01%
Tómstundir og menning 10,0% 0,3% 0,03%
Menntun 1,1% -0,2% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 0,4% 0,02%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,7% 0,04%
Alls 100,0%   0,57%

Spáum því að verðbólga lækki áfram næstu mánuði

Við spáum því að verðbólga standi í stað í mars, en næstu þrjá mánuði þar á eftir gerum við ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,54% í apríl, 0,33% í maí og 0,55% í júní. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,6% í mars, 5,8% í apríl, 5,7% í maí og 5,4% í júní. Að ársverðbólgan detti svona niður í apríl skýrist af grunnáhrifum, en vísitalan hækkaði óvenju mikið á milli mánaða í apríl í fyrra.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél á flugvelli
27. júní 2024
Verðbólga í takt við væntingar – lækkar í 5,8%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það lækkaði ársverðbólga úr 6,2% í 5,8%. Reiknuð húsaleiga, hækkandi flugfargjöld til útlanda og verðhækkun á hótelgistingu höfðu mest áhrif til hækkunar á vísitölunni. Á móti lækkaði verð á fötum og skóm, húsgögnum og heimilisbúnaði og ökutækjum á milli mánaða í júní.
25. júní 2024
Velta í hagkerfinu minnkar á milli ára
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum dróst saman um 4,6% að raunvirði í mars og apríl og um 2% í janúar og febrúar samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Þróunin er ólík eftir útflutningsgreinum. Ferðaþjónusta eykst lítillega á milli ára, velta í sjávarútvegi og álframleiðslu minnkar en velta í lyfjaframleiðslu eykst til muna.
Bílar
25. júní 2024
Merki um lítilsháttar kólnun á vinnumarkaði
Atvinnuleysi er nú aðeins meira en á sama tíma í fyrra og laun hækka minna. Nýbirt launavísitala sýnir 0,2% hækkun á milli mánaða í maí og hafa laun nú hækkað um 6,7% á síðustu tólf mánuðum. Allar líkur eru á að á þessu ári hækki laun mun minna en á síðasta ári, enda hafa nýir kjarasamningar minni hækkanir í för með sér en þeir síðustu.
Paprika
24. júní 2024
Vikubyrjun 24. júní 2024
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% í maí og vísitala leiguverðs um 3,2% samkvæmt gögnum sem bárust í síðustu viku. Englandsbanki hélt vöxtum óbreyttum á meðan svissneski seðlabankinn lækkaði vexti um 0,25 prósentustig. Eftirtektarverðasta innlenda hagtalan sem birtist í þessari viku er eflaust vísitala neysluverðs sem Hagstofan birtir á fimmtudaginn.
Fjölbýlishús
19. júní 2024
Vísitala íbúðaverðs á hraðri uppleið
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% á milli mánaða í maí. Nafnverð íbúða er 8,4% hærra en á sama tíma í fyrra og raunverð íbúða er 4% hærra. Undirritaðir kaupsamningar um íbúðir á höfuðborgarsvæðinu voru 150% fleiri í maí á þessu ári en í maí í fyrra.  
Krani með stiga
18. júní 2024
Vikubyrjun 18. júní 2024
Í síðustu viku fengum við tölur um atvinnuleysi, fjölda ferðamanna og greiðslukortaveltu hér á landi í maí. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt vöxtum óbreyttum. Síðar í dag birtir HMS vísitölu íbúðaverðs.
Strönd
14. júní 2024
Óvæntur kraftur í kortaveltu í maí
Kortavelta íslenskra heimila jókst á milli ára í maí, bæði innanlands og erlendis. Síðustu mánuði hefur kortavelta nær alltaf dregist saman á milli ára en eykst nú meira en hún hefur gert frá því í janúar 2023. Þessi aukna kortavelta vekur athygli í þrálátu hávaxtastigi og samdrætti í hagkerfinu á fyrsta ársfjórðungi.
Frosnir ávextir og grænmeti
13. júní 2024
Spáum rétt tæplega 6% verðbólgu í sumar
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,47% á milli mánaða í júní og að verðbólga lækki í 5,8%. Samkvæmt spánni verða hækkanirnar nokkuð almennar, líkt og í síðasta mánuði. Við spáum nokkuð óbreyttri verðbólgu næstu mánuði.
Ferðafólk
11. júní 2024
Fleiri ferðamenn en minni verðmæti
Á fyrstu fimm mánuðum ársins komu 3,9% fleiri erlendir ferðamenn til Íslands en á sama tíma í fyrra. Á móti hefur skráðum gistinóttum fækkað um hálft prósent á fyrstu fjórum mánuðum ársins frá sama tímabili í fyrra og að sama skapi hefur kortavelta erlendra ferðamanna á föstu gengi dregist saman um tæplega 2% á milli ára.
Seðlabanki Íslands
10. júní 2024
Vikubyrjun 10. júní 2024
Evrópski seðlabankinn lækkaði vexti í síðustu viku. Vinnumarkaðstölur frá Bandaríkjunum voru sterkari en almennt var búist við sem eykur líkurnar á að vaxtalækkunarferli seðlabankans þar í landi seinki.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur