Íbúða­verð tók stökk í janú­ar

Íbúðaverð hækkaði mun meira í janúar en síðustu mánuði. Íbúðaverð hefur verið nokkuð sveiflukennt og óútreiknanlegt undanfarið en stökkið í janúar skýrist af verðhækkun á sérbýli. Íbúðum á sölu hefur fjölgað hratt síðustu mánuði og birgðatími lengst. Grindavíkuráhrifin hafa fjarað út að langmestu leyti og hækkanir á verðtryggðum vöxtum kældu markaðinn undir lok síðasta árs.
Fjölbýlishús
21. febrúar 2025

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,5% á milli mánaða í janúar. Svo mikið hefur hún ekki hækkað síðan í febrúar 2024. Sé hækkunin borin saman við síðustu janúarmánuði má sjá að hún er svipuð og í janúar 2023, en í janúar 2024 lækkaði vísitalan um 1%. Vísitalan hefur verið nokkuð reikul síðustu mánuðina. Hún breyttist lítið á haustmánuðum en lækkaði um 0,6% í desember.

Hækkunin skýrist af sérbýli á höfuðborgarsvæðinu

Hækkunin í janúar var drifin áfram af verðhækkun á sérbýli á höfuðborgarsvæðinu, sem hækkaði um 3,7%. Verð á sérbýli sveiflast mun meira en á fjölbýli og þar sem sérbýli eru mun færri og fjölbreytilegri en íbúðir í fjölbýli segja skammtímaverðbreytingar á þeim minna um undirliggjandi verðþrýsting.

Ef íbúðaverð er skoðað á sama hátt og verðbólgan, sem breyting á vísitölu á síðustu 12 mánuðum, má segja að húsnæðisverðbólgan hafi mælst 10,4% í janúar. Hún jókst verulega á milli mánaða, en mældist 7,7% í desember.

Raunverð 7,2% hærra en á sama tíma í fyrra

Áfram eru íbúðaverðshækkanir á ársgrundvelli þó nokkuð umfram hækkanir á almennu verðlagi. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs umfram VNV án húsnæðis (raunverðshækkun) er nú 7,2%. Raunverð fæst með því að taka tillit til verðbólgu, en til þess notum við vísitölu neysluverðs án húsnæðis. Raunverð hækkar þannig á milli ára ef árshækkun íbúðaverðs er meiri en árshækkun vísitölu neysluverðs án húsnæðis.

Fleiri íbúðir á sölu og birgðatími langur

Síðustu mánuði hefur mátt greina þó nokkuð flökt í vísitölunni og erfitt að sjá þróunina fyrir. Stökkið í janúar kemur aðeins á óvart, íbúðum á sölu hefur fjölgað hratt síðustu mánuði og birgðatími lengst, auk þess sem verulega hefur hægt á fólksfjölgun síðustu mánuði.

Lager af íbúðum til sölu hefur stækkað hratt á síðustu tveimur árum og nú eru rúmlega 4.000 íbúðir á sölu. Þær eru um 16% fleiri en á sama tíma í fyrra og um helmingur íbúða á sölu eru nýjar.

Hlutdeild nýrra íbúða af íbúðum til sölu hefur aldrei verið jafnstór og nú og HMS fjallaði nýlega um að það skýrðist að hluta til af því að það hafi færst í aukana að íbúðir séu settar á sölu áður en þær eru tilbúnar. Rúmlega helmingur nýrra íbúða eru enn á matsstigi 1-5, þ.e. ekki tilbúnar.

Ekki nóg með að mun fleiri íbúðir séu á sölu en áður heldur hefur birgðatími líka lengst verulega á allra síðustu árum. Birgðatími hefur ekki verið lengri frá því byrjað var að afla gagna um hann árið 2017 og á nýjum íbúðum er hann nú yfir 9 mánuðum.

Þess ber þó að geta að í nýjustu mánaðarskýrslu HMS er fjallað um að hugsanlega hafi komist hreyfing á markaðinn í janúar. Óvenjumargar íbúðir hafi verið teknar úr sölu í janúarmánuði og að þannig megi greina einhvers konar viðsnúning á markaðnum eftir fremur rólegan desembermánuð.

Líklegt að íbúðamarkaður verði áfram hófstilltur

Þótt lækkandi vextir ættu að öðru óbreyttu að lífga upp á íbúðamarkaðinn má nefna ýmsa þætti sem gætu temprað áhrif vaxtalækkana. Í fyrsta lagi hefur verðtryggð lántaka færst verulega í aukana og nú eru um 60% útistandandi útlána með veði í íbúð verðtryggð. Vaxtalækkanir hafa ekki jafnmikil áhrif á afborganir af verðtryggðum lánum og síðast í haust hækkuðu verðtryggðir vextir vegna hárra raunstýrivaxta. Í öðru lagi má telja ljóst að þótt nafnvextir hafi lækkað og gætu lækkað lítillega áfram næstu mánuði verður raunstýrivöxtum áfram haldið háum, að minnsta kosti þar til verðbólga kemst nær markmiði og eftirspurn í hagkerfinu hefur gefið enn meira eftir. Líklega má áfram gera ráð fyrir að íbúðaverð hækki á næstu mánuðum, en þó hóflega.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Ferðamenn á jökli
19. feb. 2025
Færri ferðamenn en meiri kortavelta 
Um 122 þúsund ferðamenn komu til landsins í janúar, samkvæmt talningu Ferðamálastofu. Ferðamenn voru 5,8% færri en á sama tíma í fyrra sem er á skjön við þróun síðustu mánaða, en allt frá því í júlí sl. hefur ferðamönnum fjölgað á milli ára. Þótt ferðamönnum hafi fækkað í janúar hélt kortavelta þeirra áfram að aukast. 
Greiðsla
18. feb. 2025
Neysla enn á uppleið þótt atvinnuleysi aukist
Enn eru merki um að landsmenn hafi svigrúm til neyslu þrátt fyrir langvarandi hávaxtastig. Kortavelta eykst með hverjum mánuðinum, utanlandsferðir í janúar hafa aldrei verið jafnmargar og í ár og samt virðast yfirdráttarlán ekki hafa færst í aukana. Á sama tíma hefur slaknað þó nokkuð á spennu á vinnumarkaði, eftirspurn eftir vinnuafli hefur dvínað og atvinnuleysi tók stökk í janúar þegar það fór yfir 4%.
Fólk við Geysi
17. feb. 2025
Vikubyrjun 17. febrúar 2025
Erlendum ferðamönnum í janúar fækkaði um 5,8% á milli ára samkvæmt talningu Ferðamálastofu sem birt var í síðustu viku. Einnig fóru fram verðmælingar Hagstofunnar vegna vísitölu neysluverðs í febrúar og spáum við því að verðbólga hjaðni niður í 4,3%. Í þessari viku fáum við kortaveltutölur frá Seðlabankanum, vísitölur íbúða- og leiguverðs frá HMS auk þess sem fundargerð peningastefnunefndar verður birt.
Litríkir bolir á fataslá
13. feb. 2025
Spáum áframhaldandi hjöðnun í febrúar: Úr 4,6% í 4,3%
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,98% á milli mánaða í febrúar og að verðbólga hjaðni úr 4,6% í 4,3%. Við búumst við áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,7% í maí.   
Seðlabanki Íslands
10. feb. 2025
Vikubyrjun 10. febrúar 2025
Peningastefnunefnd lækkaði vexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku. Í þessari viku koma tölur um skráð atvinnuleysi og fjölda brottfara frá Leifsstöð auk þess sem Hagstofan framkvæmir verðkannanir vegna vísitölu neysluverðs. Uppgjörstímabilið í Kauphöllinni er síðan enn í fullum gangi.
3. feb. 2025
Fréttabréf Greiningardeildar 3. febrúar 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flutningaskip
3. feb. 2025
Aukinn halli af vöruviðskiptum í fyrra
Halli af vöruviðskiptum jókst í fyrra, en ekki með sama hraða og síðustu tvö ár þar á undan. Að það hægi á aukningunni gæti verið merki um að jafnvægi sé að aukast í hagkerfinu, en á móti kemur að innflutningsverðmæti hafa aldrei verið meiri sem gæti verið merki um aukin umsvif.
Seðlabanki Íslands
3. feb. 2025
Vikubyrjun 3. febrúar 2025
Verðbólga lækkaði á milli mánaða í janúar, úr 4,8% í 4,6%. Við eigum von á að Seðlabankinn lækki vexti um 0,5 prósentustig á miðvikudaginn. Fyrstu uppgjör fyrir árið 2024 komu í síðustu viku, en uppgjörstímabilið heldur áfram í þessari viku.
30. jan. 2025
Spáum vaxtalækkun um 0,5 prósentustig
Við spáum 0,5 prósentustiga vaxtalækkun í næstu viku. Verðbólga mældist 4,6% í janúar. Hún hjaðnaði í takt við spá okkar og hefur þokast niður um 0,5 prósentustig frá síðustu vaxtaákvörðun. Hægt hefur á íbúðaverðshækkunum og verðbólguvæntingar virðast stöðugri en áður. Laun hafa hækkað mun minna en áður og vinnumarkaður hefur leitað í eðlilegra horf.  
Fasteignir
30. jan. 2025
Verðbólga hjaðnar áfram
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,27% á milli mánaða í janúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 4,8% í 4,6%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og verði 3,9% í apríl.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur