Sæmd­arkúg­un – óþægi­leg­ar en inni­halds­laus­ar hót­an­ir

Alls ekki. Það er einfaldlega aldrei ráðlegt að greiða fjárkúgun af nokkru tagi. Reynslan sýnir að svikarinn lætur ekki staðar numið við eina greiðslu. Þá fyrst fer hann að einbeita sér að fórnarlambinu og kappkostar að hafa mun meira fé af viðkomandi með margvíslegum aukagjöldum og hótunum, jafnvel í fjölda ára.

Ekki borga meira. Tilkynntu málið strax til lögreglu og fáðu aðstoð. Hafðu líka samband við þinn viðskiptabanka og leitaðu aðstoðar við endurheimt fjárins.

Hvort sem þú hefur svarað hótunarpóstinum eða ekki, eða hefur jafnvel þegar greitt kúgaranum, skaltu tilkynna það til lögreglu. Það hjálpar lögreglunni og Póst- og fjarskiptastofnun að vita af svona kúgunartilraunum. Þá má mögulega loka fyrir fleiri tölvupósta frá sama sendanda.

Það ræðst af mörgum þáttum. Ef greiðslan er þegar farin úr landi eru endurheimtur nær útilokaðar. Viðtakandinn áframgreiðir fjármunina til fleiri banka og tekur fjárhæðina jafnvel út í reiðufé fáeinum klukkustundum eftir að greiðslan er komin til útlanda. Ef kúgarinn er hérlendis eða óskar innlendrar greiðslu milli íslenskra banka eru líkur á endurheimt meiri. En þetta er einmitt ástæða þess að fjárkúgarar óska gjarnan greiðslu í rafmyntum (s.s. bitcoin) því þá er rekjanleiki enginn.

Starfsfólk bankans er bundið þagnarskyldu og trúnaði um allt það sem það fær vitneskju um við framkvæmd starfa sinna og varðar viðskipti eða einkamálefni viðskiptavina Landsbankans, nema skylt sé að veita upplýsingar samkvæmt lögum, sbr. 58. gr. laga um fjármálafyrirtæki. Þagnarskyldan helst þótt látið sé af starfi.

Aðstoð Landsbankans við rannsókn og úrvinnslu fjársvikamála er veitt án endurgjalds. Landsbankinn telur sig hafa hlutverki að gegna gagnvart viðskiptavinum og lítur á það sem hluta af samfélagsþjónustu sinni að aðstoða við slík mál.

Athugaðu vírusvarnir: Til öryggis skaltu láta vírusvörnina gera vírusskönnun á tölvunni og/eða símanum. Sú skönnun nær til margra spilliforrita en þó alls ekki allra. Vírusvarnir þarf að uppfæra reglulega.

Hyldu vefmyndavélina: Viljir þú koma alfarið í veg fyrir alla misnotkun skaltu einfaldlega hylja vefmyndavélina í fartölvunni þinni þegar þú þarft ekki á henni að halda. Kaupa má ódýra hlíf sem rennt er fyrir linsuna á fartölvum en svart límband gerir auðvitað sama gagn.

Líklega fengust lykilorðin á djúpvefnum. Þar eru sölumarkaðir fyrir innskráningarupplýsingar úr margvíslegum gagnastuldum. Til dæmis er algengt verð fyrir lykilorð að Facebook um 3,74 pund. Gakktu því úr skugga um að lykilorðin þín séu sterk, ekki samnýta þau á mörgum stöðum og notaðu alltaf tveggja þátta auðkenningu ef hún er í boði á þeim vefsvæðum sem þú notar.

Já, það er einfalt og fljótlegt. Við mælum með vefsíðunni Have I Been Pwned sem sýnir hvort lykilorð að einhverju netfanga þinna er komið í dreifingu. Ef svo er, skaltu uppfæra viðkomandi lykilorð svo skjótt sem auðið er og fylgja leiðbeiningum um rétta notkun lykilorða sem m.a. er að finna á vef Landsbankans.

Að því gefnu að efnið sé löglegt, skaltu geyma viðkvæm gögn á öruggum stað, þ.e.a.s. dulkóðuð á utanáliggjandi hörðum diski. Aldrei undir neinum kringumstæðum skaltu deila efninu með öðrum eða á netinu t.d. á samfélagsmiðlum. Efni sem einu sinni kemst í dreifingu á netinu verður sjaldan tekið til baka.