Spáum óbreyttri verðbólgu í maí
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl og lækkaði ársverðbólgan við það úr 6,8% í 6,0%. Í apríl voru það tveir liðir sem höfðu langmest áhrif, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda, sem skýrðu 95% af hækkuninni milli mánaða. Við gerum ráð fyrir því að þessir liðir verði aftur fyrirferðarmiklir en þó með þeim hætti að flugfargjöld vegi til lækkunar.
Spáum 0,38% hækkun í maí og að verðbólga haldist óbreytt í 6,0%
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða maí og að ársverðbólgan verði óbreytt í 6,0%. Mest áhrif til hækkunar í spánni hefur húsnæðiskostnaður og mest áhrif til lækkunar hafa flugfargjöld til útlanda.
Ný aðferð til að reikna kostnað við búsetu í eigin húsnæði
Við gerum við ráð fyrir að markaðsverð húsnæðis hækki um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verði 0,5%. Alls hækkar reiknuð húsaleiga því um 1,1% milli mánaða í maí (0,22% áhrif) gangi spáin eftir. Í júní mun Hagstofan beita nýrri aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, svokallaða aðferð húsaleiguígilda. Aðferðin byggir á því að markaðsleiga verði notuð til þess að meta kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Enn er óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og mánaðarsveiflur minni. Spár fyrir húsnæðisliðinn eru háðar mikilli óvissu á meðan engin reynsla er komin á nýju aðferðina. Við gerum ráð fyrir að þessi liður hækki um 0,6% milli mánaða (0,12% áhrif) að jafnaði næstu mánuði, sem samsvarar því að liðurinn reiknuð húsaleiga hækki um 7,4% á ári.
Við gerum ráð fyrir að liðurinn annað vegna húsnæðis hækki um 0,6% milli mánaða í maí (0,06% áhrif). Munar þar mest um að viðhald vegna húsnæðis hækkar nokkuð milli mánaða samkvæmt okkar spá. Þessi liður fylgir byggingarvísitölunni frá mánuðinum áður, sem hækkaði um 1,4% milli mánaða í apríl. Auk þess hefur verð á hita og rafmagni hækkað lítillega milli mánaða samkvæmt verðmælingu okkar.
Flugfargjöld til útlanda lækka
Almennt er nokkuð skýr árstíðatengd breyting á flugfargjöldum til útlanda. Þau lækka í maí, hækka í júní og júlí og lækka aftur í ágúst. Við spáum því að flugfargjöld lækki um 5,6% milli mánaða (-0,11% áhrif) nú í maí. Gangi spáin eftir verður 10% ódýrara að fljúga til útlanda í maí í ár en í fyrra, sem er svipaður munur og hefur verið það sem af er ári. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkar verð á bensíni og díselolíu um 0,2% á milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna).
Óveruleg breyting á matarkörfunni
Verð á flestum mat- og drykkjarvörum var óbreytt milli mánaða í verðkönnun okkar og gerum við því ráð fyrir mjög lítilli breytingu milli mánaða í mælingum Hagstofunnar, eða 0,1% hækkun (0,01% áhrif). Það var helst tvennt sem vakti athygli í verðkönnun okkar, verð á ávöxtum og grænmeti virðist hafa lækkað milli mánaða en verð á sælgæti, sérstaklega súkkulaði, virðist hafa hækkað. Mögulega má rekja það til þess að heimsmarkaðsverð á kakó rauk upp í vor vegna lélegrar uppskeru í vestur-Afríku. Þó ber að hafa í huga að heimsmarkaðsverðið gæti líklega aðeins skýrt hluta verðhækkunar á súkkulaði hér á landi, og hækkun á heimsmarkaðsverði hefur að einhverju leyti gengið til baka nú þegar.
Spá um maímælingu VNV
Undirliður | Vægi í VNV | Breyting (spá) | Áhrif (spá) |
Matur og drykkjarvara | 14,9% | 0,1% | 0,01% |
Áfengi og tóbak | 2,4% | 0,2% | 0,01% |
Föt og skór | 3,8% | 0,9% | 0,03% |
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu | 9,5% | 0,6% | 0,06% |
Reiknuð húsaleiga | 19,4% | 1,1% | 0,22% |
Húsgögn og heimilisbúnaður | 5,7% | 0,7% | 0,04% |
Heilsa | 4,0% | 0,3% | 0,01% |
Ferðir og flutningar (annað) | 3,8% | 0,5% | 0,02% |
Kaup ökutækja | 6,7% | 0,0% | 0,00% |
Bensín og díselolía | 3,4% | -0,2% | -0,01% |
Flugfargjöld til útlanda | 2,0% | -5,6% | -0,11% |
Póstur og sími | 1,6% | 0,1% | 0,00% |
Tómstundir og menning | 9,9% | 0,3% | 0,03% |
Menntun | 1,1% | 0,0% | 0,00% |
Hótel og veitingastaðir | 5,4% | 1,1% | 0,06% |
Aðrar vörur og þjónusta | 6,5% | 0,1% | 0,01% |
Alls | 100,0% | 0,38% |
Spáum litlum breytingum á ársverðbólgu næstu mánuði
Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitalan hækka um 0,61% í júní, 0,13% í júlí og 0,35% í ágúst. Gangi spáin eftir verður verðbólga 5,8% í júní, 5,9% í júlí og 5,9% í ágúst. Þessi spá er nær óbreytt frá síðustu spá sem við birtum daginn sem Hagstofan birti aprílmælingu vísitölu neysluverðs.