Hag­sjá: Ró­legri neysla síð­ustu mán­uði

Hægt hefur á aukningu greiðslukortaveltu Íslendinga síðustu misseri. Í júlí mældist samdráttur upp á 5,3% í veltu erlendis miðað við sama tíma í fyrra. Í vor mældist í fyrsta sinn samdráttur á þennan mælikvarða síðan í febrúar 2013.
20. ágúst 2019

Samantekt

Hægt hefur á aukningu greiðslukortaveltu Íslendinga síðustu misseri. Í júlí mældist samdráttur upp á 5,3% í veltu erlendis miðað við sama tíma í fyrra, mælt á föstu gengi. Í vor mældist í fyrsta sinn samdráttur á þennan mælikvarða síðan í febrúar 2013 og er samdrátturinn í júlí sá mesti síðan í október 2009. Verður þetta að teljast talsverð breyting á því sem var fyrir ári þegar vöxtur mældist hátt í 20% yfir sumarmánuðina.

Ekki varð jafn mikil breyting á kortaveltu Íslendinga í verslunum innanlands. Veltan hér heima yfir sumarmánuðina í ár er mjög svipuð því sem var fyrir ári miðað við fast verðlag. Í júní var aukning upp á 0,6% og í júlí var aukningin 3%. Til samanburðar var aukningin að meðaltali tæp 4% á sumarmánuðunum í fyrra.

Færri flugferðir Íslendinga til útlanda skýra að hluta til minni vöxt í kortanotkun erlendis. Brottfarir Íslendinga um Leifsstöð voru í júlímánuði um 9% færri en á sama tíma fyrir ári. Frá falli WOW air hefur mælst samdráttur í fjölda utanlandsferða Íslendinga í hverjum mánuði samanborið við sama mánuð árið á undan, að frátöldum páskaferðum.

Væntingar landsmanna til efnahags- og atvinnuástands versnuðu aðeins í júní samanborið við stöðuna í apríl og maí en þá virtust væntingar vera að glæðast á ný eftir að hafa lækkað nær stöðugt síðustu 12 mánuðina þar á undan. Í júní mældust hins vegar heldur fleiri svartsýnir en bjartsýnir og þá sérstaklega ef horft er til næstu 6 mánaða.

Vísitala fyrirhugaðra stórkaupa hækkaði örlítið á öðrum ársfjórðungi og var það helst vegna aukningar á fyrirhuguðum húsnæðiskaupum. Vísitalan er byggð á könnun Gallup á væntingum neytenda og tekur mið af fyrirhuguðum bifreiðakaupum, húsnæðiskaupum og utanlandsferðum.

Fyrirhuguð húsnæðiskaup hafa ekki mælst hærri síðan í september 2007. Staðan á fasteignamarkaði hefur verið afar róleg síðustu mánuði og fjöldi viðskipta dregist saman á höfuðborgarsvæðinu en samkvæmt þessu gæti markaðurinn tekið við sér á ný næstu mánuði. Á meðan fleiri hyggja á húsnæðiskaup gerðu ögn færri ráð fyrir bifreiðakaupum og utanlandsferðum á næstunni samanborið við stöðuna í mars.

Landsmenn virðast vera að halda að sér höndum þegar kemur að kaupum á dýrum neysluvörum og flugferðum, ef marka má nýjustu gögn. Raunaukning í smásöluverslun gefur einnig til kynna mun hægari vöxt á fyrstu mánuðum ársins 2019 samanborið við 2018.

Kaupmáttur launa hefur samt sem áður aukist nokkuð stöðugt síðustu misseri, þó hægt hafi á vextinum og getur það verið hluti skýringarinnar. Auk þess hafa væntingar fólks til efnahagsástands næstu mánaða versnað sem leiðir ef til vill til þess að fólk forgangsraðar neyslu sinni öðruvísi.

Lesa Hagsjána í heild

Hagsjá: Rólegri neysla síðustu mánuði (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
Seðlabanki
13. mars 2025
Spáum vaxtalækkun um 0,25 prósentustig
Við spáum 0,25 prósentustiga vaxtalækkun í næstu viku. Verðbólga hjaðnaði um 0,4 prósentustig í febrúar en við teljum að hagvöxtur umfram væntingar og aukin neysla, lítil breyting á verðbólguvæntingum og ólga á vinnumarkaði haldi peningastefnunefnd á tánum.
13. mars 2025
Spáum verðbólgu undir 4% í mars
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% á milli mánaða í mars og að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 3,9%. Hjöðnun á milli mánaða skýrist ekki síst af töluvert minni hækkun á reiknaðri húsaleigu en fyrir ári síðan. Við gerum ekki ráð fyrir miklum breytingum á verðbólgu næstu mánuði og teljum að hún verði áfram rétt undir 4% í júní.
Flutningaskip
10. mars 2025
Vikubyrjun 10. mars 2025
Verulegur halli mældist á viðskiptum við útlönd í fyrra og sömuleiðis á vöruviðskiptum í febrúar samkvæmt gögnum sem bárust í síðustu viku. Seðlabanki Evrópu lækkaði vexti í síðustu viku, eins og við var búist. Í vikunni fara fram verðmælingar fyrir marsmælingu vísitölu neysluverðs, Vinnumálastofnun birtir skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir tölur um fjölda ferðamanna um Keflavíkurflugvöll.
Sendibifreið og gámar
7. mars 2025
Verri niðurstaða í viðskiptum við útlönd
Verulegur halli mældist á viðskiptum við útlönd í fyrra, en stór hluti hans var vegna færslna sem höfðu ekki í för með sér gjaldeyrisflæði og styrktist krónan því þrátt fyrir þetta og erlend staða þjóðarbúsins batnaði.
3. mars 2025
Fréttabréf Greiningardeildar 3. mars 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Peningaseðlar
3. mars 2025
Vikubyrjun 3. mars 2025
Verðbólga lækkaði úr 4,6% í 4,2% í febrúar, en við teljum að heldur muni draga úr lækkunartakti verðbólgu næstu mánuði. Hagvöxtur mældist 2,3% á fjórða ársfjórðungi 2024 og 0,6% fyrir árið í heild. Umsvif í hagkerfinu voru umfram spár, en Hagstofan færði upp hagvöxt á fyrstu níu mánuðum ársins. Í vikunni fram undan eru nokkur uppgjör, Seðlabankinn birtir greiðslujöfnuð við útlönd og það er vaxtaákvörðun hjá Seðlabanka Evrópu.
28. feb. 2025
Hagvöxtur var 0,6% í fyrra
Hagvöxtur var 0,6% árið 2024. Krafturinn í hagkerfinu var lítillega umfram flestar spár sem gerðu heldur ráð fyrir lítils háttar samdrætti. Hagvöxturinn var ekki síst drifinn áfram af aukinni fjárfestingu, bæði í atvinnuvegum og íbúðauppbyggingu.
Epli
27. feb. 2025
Verðbólga hjaðnar í 4,2%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,91% á milli mánaða í febrúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 4,6% í 4,2%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði, þó það hægi á lækkunartaktinum, og mælist 3,8% í maí.
Fiskveiðinet
24. feb. 2025
Vikubyrjun 24. febrúar 2025
Í vikunni birtir Hagstofan febrúarmælingu vísitölu neysluverðs og þjóðhagsreikninga fyrir lokafjórðung síðasta árs. Í síðustu viku uppfærði Hafrannsóknarstofnun ráðleggingar um loðnuafla en samkvæmt því munu íslensk skip fá um 4,6 þúsund tonn. Í síðustu viku bárust einnig gögn um greiðslukortaveltu landsmanna í janúar sem var 6,5% meiri að raunvirði en árið áður. Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,5% á milli mánaða í janúar, en svo mikið hefur hún ekki hækkað síðan í febrúar 2024.
Fjölbýlishús
21. feb. 2025
Íbúðaverð tók stökk í janúar
Íbúðaverð hækkaði mun meira í janúar en síðustu mánuði. Íbúðaverð hefur verið nokkuð sveiflukennt og óútreiknanlegt undanfarið en stökkið í janúar skýrist af verðhækkun á sérbýli. Íbúðum á sölu hefur fjölgað hratt síðustu mánuði og birgðatími lengst. Grindavíkuráhrifin hafa fjarað út að langmestu leyti og hækkanir á verðtryggðum vöxtum kældu markaðinn undir lok síðasta árs.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur