Skilaboðasvik eru vaxandi vandamál

Líkt og falskir tölvupóstar geta fölsk smáskilaboð verið afar sannfærandi í útliti. Þess vegna er mikilvægt að þekkja megineinkenni falskra skilaboða.

6. apríl 2017

Vefveiðar virka þannig að svikarar senda einstaklingum og fyrirtækjum tölvupósta eða smáskilaboð með það fyrir augum að komast yfir upplýsingar á borð við notandanafn og lykilorð í netbanka, bankareikningsupplýsingar, leyninúmer bankareikninga, greiðslukortanúmer, CVC númer og fleira viðkvæmt. Svikarinn notar svo gögnin til að villa á sér heimildir í samskiptum við til dæmis vefverslanir, banka og aðra þjónustuaðila. Á ensku er þetta nefnt identity theft, eða kennistuldur á íslensku.

Skilaboðin geta virst vera frá viðskiptabankanum þar sem óskað er eftir því að spurningum er lúta að öryggisupplýsingum viðtakanda sé svarað. Í sumum tilfellum innihalda skilaboðin einnig vefslóð. Ef smellt er á hlekkinn og öryggisupplýsingar slegnar inn hafa svikarar komist yfir þær upplýsingar.

Þetta getur gerst í tveimur eða fleiri skrefum. Tökum dæmi:

Skref 1

Fyrst berst falskur póstur sem virðist koma frá heiðvirðu fyrirtæki sem viðtakandinn á í viðskiptum við. Í honum er hlekkur sem lesandinn er hvattur til að smella á:

Skref 2

Ef lesandinn smellir á hlekkinn í tölvupóstinum opnast fölsk vefsíða sem þó er sannfærandi við fyrstu sýn. Á vefsíðunni reynir svikarinn að plata lesandann til að veita sér margvíslegar upplýsingar, svo sem notandanafn, lykilorð, kreditkortanúmer, CVC númer, bankareikningsupplýsingar og fleira:

Fleira í farvatninu

Smáskilaboð geta falið í sér beiðni um að viðskiptavinur hringi í tiltekið símanúmer og því er haldið fram að um sé að ræða viðskiptabanka viðtakanda. Oft kostar meira að hringja í númerið en venjulegt símanúmer og það tengir þig beint við fjársvikara. Svikarar geta einnig sent þér smáskilaboð um að þú munir innan skamms fá símtal frá viðkomandi fyrirtæki. Til þess að láta smáskilaboðin líta út fyrir að vera ósvikin, nota fjársvikarar sérstakan hugbúnað sem breytir auðkenni sendandans þannig að nafn viðkomandi fyrirtækis birtist sem sendandi. Textinn getur þannig birst á smáskilaboðaþræði sem fyrir er í símanum þínum frá viðkomandi fyrirtæki. Í reynd er það samt svikarinn sjálfur sem hringir og reynir að komast yfir öryggisupplýsingar þínar.

Hvernig má koma í veg fyrir svik af þessu tagi?

Bankar, fyrirtæki, félagasamtök eða stofnanir biðja aldrei um PIN-númerið þitt, kortin þín eða fjármuni. Þessir aðilar biðja þig heldur aldrei um að kaupa dýra hluti eða að millifæra fjármuni þína á nýjan bankareikning. Ef einhver hringir og biður þig um að gera eitthvað af þessu skaltu slíta samtalinu.
Ekki treysta því að það sem fram kemur á skjá símans staðfesti að sá sem hringir sé sá sem hann segist vera vegna þess að fjársvikarar geta breytt því sem þar kemur fram.
Hafðu samband við okkur án tafar ef þú heldur að einhver hafi notað eða geti notað greiðslukortið þitt, PIN-númerið eða lykilorðið.
Deildu aldrei PIN-númerinu þínu eða lykilorði með öðrum.
Farðu með gát þegar þú notar netbankann og farsímabankann. Skráðu þig út eftir hvert innlit og ekki skilja tölvuna þína eða símann eftir á glámbekk þegar þú ert innskráð(ur).
Framkvæmdu reglulega öryggisathugun og uppfærðu hugbúnað reglulega.
Verndaðu tölvuna þína, síma og spjaldtölvur með því að sækja og setja upp nýjustu hugbúnaðar- og öryggisuppfærslur.
Hafðu varann á þegar þú opnar viðhengi, slóð í tölvupósti eða smáskilaboð sem þú átt ekki von á eða ert óviss um. Með því að láta músina hvíla yfir hlekkjum (e. hover) geturðu kannað hvort vefslóðin vísar á þann stað sem þú býst við.
Ekki deila öryggisupplýsingum með öðrum, s.s. í svari við tölvupóstum, smáskilaboðum eða á vefsíðu sem þú hefur fengið aðgang að í gegnum tölvupóst eða smáskilaboð.